بازرگانان مشروطه‌خواه و چیستی نوسازی سیاسی

author

  • مرتضی منشادی استادیارگروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد
Abstract:

حکومت مشروطه از انواع حکومت‌های مدرن است. حکومت مدرن نیز نتیجه نوسازی سیاسی محسوب می‌شود؛ نکته مهم دراین زمینه، فهم نیروهای شرکت‌کننده در جنبش، از معنی و اهداف مشروطیت است. بازرگانان در پیروزی و شکل‌گیری حکومت برآمده از نهضت مشروطیت، نقشی اساسی را ایفا می‌کردند. جنبش مشروطه‌خواهی نهضتی تحول‌طلب و نوساز در تاریخ ایران است. به‌رغم نقش پراهمیت بازرگانان در نوسازی ایران، کمتر به درک و هدف آنان از نوسازی سیاسی پرداخته شده است. این پژوهش به این پرسش می‌پردازد که ویژگی‌های نوسازی سیاسی و نظام سیاسی برآمده از آن، از منظر بازرگانان مشروطه‌خواه چه بود؟ از نظر نگارنده، بازرگانان، حکومت مشروطه را با حکومت مبتنی‌بر قانون یکسان می‌انگاشتند. به باور آنان، تحدید خودکامگی با قانون، مسئولیت‌پذیری و پاسخ‌گو بودن شاه و حکومت در برابر قانون مشکل‌گشای ایران بود. این مقاله با رهیافت تفسیری و با روش جامعه‌شناسی تاریخی و با مراجعه به منابع موجود به‌ویژه مذاکرات مجلس اول شورای ملی، و پیگیری زمینه‌های تاریخی و اجتماعی شکل‌گیری باورهای بازرگانان، این موضوع را بررسی می‌کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحول اداری و نوسازی سیاسی

"Development" and "modernization" or "modernity" are related concepts that are widely but variously used to refer to major social, economic and political changes. Some scholars equate political development with the ability of a political system to grow and adjust to new demands put upon it. The environment of bureaucracy may be visualized as series of concentric circles, with bureaucracy at th...

full text

چیستی دولت در اندیشه سیاسی شوپنهاور

نظرورزی در خصوص مفهوم دولت، پیشینة عمیقی در تاریخ اندیشه سیاسی مغرب زمین دارد. هرچند در این زمینه در یونان باستان مطالعات مختصر و حاشیه­ای صورت گرفت اما پس از رنسانس شاهد توجه بیشتر به مفهوم دولت و مختصات آن هستیم. آلمان قرن هجدهم یکی از مهم­ترین عرصه­های اندیشه‏ورزی پیرامون این مفهوم است. شوپنهاور به عنوان یکی از متفکرین آن و معاصر هگل، در خلال مباحث خود به مسأله دولت نیز توجه نموده است. مساله...

full text

چیستی و چرایی مدیریت تحول سیاسی در حوزه ی علمیه

مدیریت تحول سیاسی در حوزه علمیه به مثابه هر مقوله بنیادی یا راهبردی دیگر با سه سؤال اساسی چیستی، چرایی و چگونگیِ تحقق، مواجه است. این مقاله درصدد است به دو سؤال نخست پاسخ درخور دهد و با تبیین مفهوم، مبانی و قلمرو مدیریت تحول سیاسی در حوزه علمیه، چیستی و ماهیت آن را نمایان سازد و با توضیح اهداف و مقاصد و اهمیت و ضرورت آن، چرایی و فلسف ه مدیریت تحول سیاسی در حوزه علمیه را تحلیل و بیان کند. محتوا و...

full text

مفهوم و چیستی حکومت در اندیشه سیاسی شهید صدر (ره)

علامه شهید سید محمد باقر صدر بر مبنای باور به خداگرایی، توحید و عدل کلی، سه اصل حاکمیت مطلقة خدا بر جهان، سنت های حاکم بر هستی و آزادی و اختیار انسان- به عنوان موجود عاقل- را نتیجه می گیرد که حاصل آنها پذیرش خلافت و جانشینی انسان از سوی خدا در قالبی تکوینی و فطری همراه با تأیید و پذیرش شرعی است. بعد سیاسی این خلافت و جانشینی اداره سرنوشت مشترک جمعی یا حکومت است که جز رعایت و پاسداری از حقوق، شؤ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 3

pages  7- 36

publication date 2013-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023